DİSLEKSİ’DE NEDEN ERGOTERAPİ

Bilgiyi işleme süreci dört aşamada gerçekleşmektedir:

Girdi aşaması: Bilginin duyu organları vasıtasıyla beyinde algılanma sürecine girdi aşaması denir. Dislekside uyaranların görsel, işitsel, dokunsal, kinestetik (hareket) ve vestibüler (denge) açıdan algılanmasında sorun yaşanabilir.

İşlemleme aşaması: Beyne giden bilginin işlenmesi sürecine denir ve üç aşamadan oluşur. Bu aşamalar sıralama(sıraya koyma), soyutlama ve organizasyondur. Dislekside bu aşamaların birinde ya da tümünde sorun yaşanabilir.

Bellek-Depolama aşaması: Gelen bilgi beyinde işlenildikten sonra bu bilgi kullanılmak üzere bellekte depolanır. Dislekside kısa süreli, uzun süreli ve işleyen bellek ile ilgili sorunlar yaşanabilir.

Çıktı aşaması: Beynin gelen bilgiyi ileti olarak hücrelere, kaslara, dil veya motor etkinlik alanlarına gönderme sürecidir. Öğrenilen bilgiler konuşarak, yazarak, çizerek, jest – mimikler yolu ile ifade edilirler. Dislekside bu alanlardan birinde ya da birkaçında güçlük yaşanabilmektedir

Dislekside okul öncesi dönemden itibaren dil, algı, kavramlar, motor koordinasyon, bellek, dikkat ve konsantrasyon, sıralama, organizasyon, duygusal-sosyal alanlar başta olmak üzere birçok alanda güçlükler görülebilmektedir.

Yapılan çalışmalar ışığında Özgül Öğrenme Güçlüğü-Disleksiye bakacak olursak;

  • Özgül Öğrenme Güçlüğü-Disleksi, motor koordinasyon zorluğu çeken, genel tıbbi durum, zihinsel engellilik veya nörolojik bozukluklarla açıklanamayan çocuklara atıfta bulunan terimdir.  (American Psychiatric Association [APA], 2000) 1
  • Özgül öğrenme güçlüğü-Disleksi olan çocuklar, hem evde hem de okulda günlük aktivitelerde performansa pek çok engel ile karşı karşıyalar.  (Mandich, Polatajko ve Rodger, 2003 2 ; Missiuna, Moll ve King, 2007 3 ; Stephenson & Chesson, 2008 4
  • Evde, giyinme ile ilgili zorluklar, ince kavramaların ve organizasyonel becerilerin gerekli olduğu düğme ilikleme ve fermuar çekme gibi aktivitelerde de kendini gösterebilir.  (Roger, Ziviani ve Watter, 2003) 5
  • Okul ortamında ise bu zorluklar önemli ölçüde etkilenen bir dizi okul aktivitelerine, özellikle de yazı yazmaya dönüşmektedir.  (Wang, Tseng, Wilson ve Hu, 2009) 6
  • Yazı yazma zorlukları,özgül öğrenme güçlüğü için resmi tanı ölçütleri içerisinde bahsedilir.   (American Psychiatric Association ,2000) 1
  • Bu bireylerin Ergoterapiye sevki için en yaygın sebeplerdir. (Asher, 2006) 7
  • El yazısı ile ilgili zorluklar yaşayan öğrencilere tipik olarak Ergoterapi uygulanır ve yazı yazma okul Ergoterapistlerinin önemli bir kaynağıdır. (Chandler, 1994 10 ; Clark-Wentz, 1997 11 ; Vreeland, 1999 12)
  • Ergoterapistler tipik olarak, kinestezi, motor planlama, göz el koordinasyonu, visuomotor entegrasyon ve el içi manipülasyon becerileri gibi el yazısını destekleyen performans bileşenlerini ele alırlar. (Cornhill & Case-Smith, 1996) 13
  • Benbow (1995) ayrıca, el içi manipülasyonda ve dolayısıyla el yazısı için gerektiği gibi, kas-iskelet bileşenlerini, açık web aralığını, izole parmak hareketlerini, başparmak opozisyonunu, distal parmak kavraması ve yeterli palmar arkları olarak tanımlamaktadır.
  • Ergoterapistler çocuğun günlük yaşam aktiviteleri, okul, serbest zaman aktiviteleri(oyun vb)’nde zorluk yaşadığı alanları çocuğunuzun gelişim düzeyine göre belirlenen müdahale programıyla(fiziksel, duyusal, bilişsel, psikososyal) birlikte günlük yaşam, serbest zaman, okul ve üretici aktivitelerinde bağımsızlığını hedefleyerek bu alanlardaki becerilerini maksimum düzeyde kullanmasını hedefler

Hangi Çocuklarımız Ergoterapi’ye ihtiyaç duyar?

  • El Becerilerinin zayıflığı
  • Basketbol, futbol, masa tenisi oyunları oynarken zorlanma
  • Yazı yazma becerilerinin zayıflığı
  • Yazı yazarken uygun miktarda basınç kullanamama
  • Topu hedefe atmak için ne kadar kuvvet uygulayacağını bilememe
  • Hayvan severken, kapıyı kapatırken ne kadar kuvvet uygulayacağını bilememe
  • Sandalyede dik oturamamak ya da yazı yazarken başını dik tutamamak
  • Hareketli bir cismi takip edememe
  • Denge, postural ayarlamaları yaparken zorlanma
  • Vücudunun çift tarafının kullanılması,koordinasyonu gerektiren aktiviteleri yapmakta güçlük çekmek(pedal çevirmek, yüzmek, düğüm atmak)
  • Kalem ya da makas gibi aletleri pozisyonlamada problem
  • Elbiselerin tersini düzünü bilememe
  • Bir bardağı dökmeden tutamamak
  • Karışık tezgah üzerindeki bir yerden istenen nesneyi bulamamak
  • Çekmece içerisinden aranan giysiyi bulamamak
  • Baş ve göz hareketlerinin uyumlu olmaması
  • Vücudunun her iki tarafını uyumlu kullanamaması
  • Vücut imajı-şeması problemi
  • Arkadaş uyum problemi, kendi yaşıtlarıyla anlaşamamak
  • Yaşıtlarına uygun beceri gösterememek
  • Sorumluluklarını yerine getirememek
  • Kirli olmaktan rahatsızlık duymamak
  • Kişisel temizliğini tam yapmamak-söylemeden yapmamak
  • Odası dağınık şekilde bırakmak
  • Sıralı işlerde bir işi sırasına göre yapamamak(praksis becerileri)
  • Kurallı işleri yerine getirirken zorluk
  • Bir işi uzun süre sürdürememek, bir işten sıkılıp hemen başka birisine geçmek
  • Dikkatini toplayamamak
  • Poşet ve ayakkabı bağlayamamak
  • Yaşıtlarına göre hareketlerde yavaşlık
  • Karmaşık komutları anlayamamak
  • Sabah ya da yatma zamanı rutinleri gibi günlük yaşam aktivitelerini planlama, organize etme, sıralama ve bitirmede zorluk
  • Sağ sol ayrımı problemleri